بارداری با رحم اجاره‌ای روشی است که به والدینی که مشکل بچه‌دار شدن دارند کمک می‌کند تا صاحب فرزند شوند. زوجین به دلایل مختلف و با زمینه‌های مختلف ناباروری تصمیم به استفاده از رحم جایگیزین یا رحم اجاره ای می‌گیرند. هنوز بحث‌ها و اختلافاتی در مورداستفاده از رحم جایگزین برای داشتن کودک وجود دارد. فرایند قانونی این روش نیز از کشور به کشور دیگر متفاوت است. با این وجود، به علت مشکلات باروری یا دلایل دیگر، رحم جایگزین می تواند گزینه‌ای برای پدر و مادر هایی باشد که در آتش اشتیاق فرزند می سوزند.
رحم جایگیزین یا رحم اجاره ای چگونه است ؟
یکی از علل مهم ناباروری ناتوانی مادر در حمل جنین در رحم است. رحم جایگزین زمانی ضرورت می‌یابد که زوجین به دلیل فقدان رحم یا فقدان رحم سالم، امکان داشتن فرزند از آنها سلب شده است. درمان ناباروری با IVF این امکان را برای فراهم می کند که جنین حاصل از لقاح تخمک و اسپرم در رحم جایگیزین بالغ شود.
در این روش جنین نه ماه بارداری درون رحم شخص ثالث (زن حامل) رشد می کند در حالی که جنین ژن هایش را از پدر و مادر اصلی خود دریافت کرده است. در این روش اسپرم و تخمک از زوجین دریافت و به وسیله ی یکی از روش های کمک باروری مثل آی وی اف تخم جنین ایجاد می شود و جنین ایجاد شده در رحم شخص دیگری قرار می گیرد تا درون رحم جایگیزین رشد کند.
فردی که جنین در رحم او قرار داده می شود وظیفه دارد دوران نه ماه بارداری را طی کند و لازم است تمامی مراقبت هایی که جهت حفظ سلامتی جنین نیاز است انجام دهد و در نهایت پس از تولد نوزاد آن را تحویل خانواده اصلی خود دهد.
این روش پیچیدگی هایی از لحاظ روحی و قانونی و پزشکی دارد و بسیار مهم است زوجین که کاندید استفاده از این روش هستند به همراه شخص سوم از لحاظ سلامتی روحی و جسمی بررسی شوند.
با توجه دلایل ذکر شده لازم است این تکنیک در مراکزی که به صورت تخصصی در حوزه ناباروری فعالیت می کنند و زیر نظر متخصص ناباروری انجام شود.
چه کسانی کاندیدای مناسبی برای دریافت رحم جایگزین هستند؟
زوجینی که شرایط زیر را دارند می توانند برای دریافت رحم اجاره ای یا جایگزین اقدام کنند.
- فقدان رحم به‌صورت مادرزادی (از قبیل سندروم راکی تانسکی)
- فقدان رحم به صورت اکتسابی (از قبیل هیستروکتومی به علل مختلف مثل بدخیمیی‌های رحم).
- وجود رحم با ساختمان غیرطبیعی به‌صورت مادرزادی یا اکتسابی
- مادر به فیبروم‌های بسیار زیاد و بزرگ در رحم و سندرم آشرمن مبتلا باشد.
- مواردی از سقط مکرر
- بیماری‌های زمینه‌ای مادر به‌نحوی‌که بارداری حیات وی را به خطر انداخته و یا تشدید آن بیماری را سبب شود؛ از قبیل نارسایی قلبی پیشرفته، نارسایی کلیه، بیماری هایی مانند لوپوس و دیابت با عوارض شدید.
فرد حامل در رحم اجاره ای چگونه باردار می شود ؟
- باروری: در این روش یک جنین در یک پتری دیش (ظرفی بشقاب مانند از جنس شیشه یا پلاستیک با عمق کم و دردار) رشد می‌کند و در رحم اجاره ای که کل دوران بارداری را طی می‌کند کاشته می‌شود.
در ایران جنین ازتخمک و اسپرم زوجین تشکیل و در رحم جایگزین گذاشته می شود و مهم است که فرایند بصورت قانونی انجام شود. به منظور اجاره کردن رحم مادر جایگزین، یک سند قانونی که به روشنی شرایط و ضوابط این فرایند را بیان کرده ایجاد می‌شود. هر دو طرف محق بوده و از نظر قانونی ملزم به رعایت مجموعه ای از وظایف در طول کل دوره‌ی بارداری و اجاره رحم هستند.
شرایط رحم اجاره ای
- سن : کسانی که می خواهند از رحم جایگزین استفاده کنند باید دارای سن بالاتر از 20 سال بوده و هنوز در سن یائسگی قرار نگرفته باشند؛
- داشتن حداقل یک فرزند سالم برای کسانی که قرار است حامل جنین باشند یکی دیگر از شرایط رحم اجاره ای می باشد؛
- فرد حامل باید از نظر جسمی و روحی سالم باشد و سابقه هیچ گونه بیماری زمینه ای و یا مشکل در بارداری قبلی را نداشته باشد؛
- یکی دیگر از شرایط رحم اجاره ای پذیرش پدر و مادر ژنتیکی توسط فرد حامل در طی نه ماه دوران بارداری و همچنین مراقبت از جنین می باشد؛
- عدم مصرف سیگار و الکل توسط فرد حامل یکی از شرایط مهم در انتخاب رحم اجاره ای می باشد.
اقدامات قبل و بعد از رحم جایگزین
اقدامات قبل از انجام رحم جایگزین
- بررسی شرایط و ضوابط و اطمینان از عدم باروری مادر
- تعیین زمان مورد نیاز و بررسی هزینه‌ها و شرایط به صورت همه جانبه
- معرفی بانوی صاحب رحم و بررسی شرایط ایشان
- انجام مشاوره‌های حقوقی و ارائه نمونه تخمک و اسپرم مادر و پدر
- انجام لقاح در محیط آزمایشگاه و تزریق آن به درون رحم بانوی صاحب رحم
- انجام تمامی ضوابط پس از گذراندن دوران باروری و تحویل نوزاد در هنگام زایمان
اقدامات بعد از انجام رحم جایگزین
- انجام کلیه مراحل قانونی و شرایط قید شده در قرارداد
- پرداخت هزینه‌های درمانی و بیمارستانی
- تحویل نوزاد به پدر و مادر
- انجام آزمایشات و مواردی که پزشک آنها را توصیه می‌کند.
درصد موفقیت رحم اجاره ای چقدر است ؟
میزان موفقیت این روش به عوامل مختنلفی بستگی دارد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد:
- اسپرم و تخمک سالم باشند
- مادر جایگزین در وضعیت ایده آل باشد
- روند درمانی مناسب پیگیری شود.
- کمبود ویتامین ها جبران شود.
قیمت رحم جایگزین یا اجاره ای چقدر است ؟
قیمت رحم اجاره ای در افراد مختلف و با توجه به شرایط، متفاوت می باشد چراکه فردی که تحم جنین را 9 ماه حمل می کند به طور معمول از طرف نزدیکان و یا از طرف مراکز ناباروری معرفی می شوند که برحسب شرایط قیمت متغییری می تواند داشته باشد
